99 Soruda Türk Halk Şiiri-Çözümler
1-Maniyi destandan ayıran nedir?
Hacminin tek dörtlükten oluşması maniyi destandan ayırır.
2-Yapılarına göre koşma çeşitleri nelerdir?
Yapılarına göre koşma çeşitleri şunlardır:
düz koşma
yedekli koşma
musammat koşma
ayaklı koşma
zincirbent koşma
koşma-şarkı
3-Türkiye'de mani nazım şeklini kullanan şairler kimlerdir?
Türkiye'de mani nazım şeklini kullanan başlıca şairler şunlardır:
Çıldırlı Aşık Şenlik
Posoflu Zülali
Bayburtlu Hicrani
Yozgatlı Hüzni
Feymani
Sümmani
4-Hangi şairler nasihatname türünde eserler vermişlerdir?
Yunus Emre
Abdal Musa
Eşrefoğlu Rumi
Şah İsmail
Güvahi
nasihatname türünde eserler veren şairlerdendir.
5-Türk şiirinden nazım şeklini oluşturan unsurlar nelerdir?
Nazım şeklini oluşturan unsurlar şiirin dış unsurlarıdır. Nazım şeklini,
kafiye örgüsü
nazım birimi
vezin
hacim
belirler.
6-Nazım şeklini belirlemede işlevsel olan unsurlar nelerdir?
kafiye örgüsü
hacim
nazım şeklini belirlemede işlevsel olan unsurlardır.
7-Mani ve koşmayı müstakil bir nazım şekli yapan özelliklerin başında ne gelir?
Mani ve koşmayı müstakil bir nazım şekli yapan özelliklerin başında kafiye örgüsü gelir.
8-Destan nazım şekli ile koşma nazım şeklinde ortak olan unsurlar nelerdir?
Destanın nazım birimi, ölçüsü ve kafiye örgüsü koşma ile benzerdir.
9-Destanı ayrı bir nazım şekli yapan nedir?
Destanı ayrı bir nazım şekli yapan hacmidir.
10-Halk şiirinde kullanılan nazım şekilleri nelerdir?
Halk şiirinde kullanılan belli başlı nazım şekilleri şunlardır:
mani
koşma
destan
11-Destanı koşmadan ayıran nedir?
Destan, kafiye örgüsü, nazım birimi ve ölçü özellikleriyle koşmaya benzer. Ancak destanlar koşmalar gibi 3 veya 5 dörtlükten değil, çok daha fazla dörtlükten oluşur. 150 dörtlükten oluşan koşma örnekleri vardır. Dolayısıyla destan, hacim özellikleri ile nazım şekilleri arasına girmiştir.
12-Halk şiirinde kullanılan kafiye örgüleri nelerdir?
Halk şiirinde iki tip kafiye örgüsü vardır:
mani tipi
koşma tipi
13-Halk şiirinde nazım türünü ne belirler?
Halk şiirinde nazım türünü,
konu
ezgi
işlev
belirler
14-Anonim halk şiirini oluşturan şiirler nelerdir?
Anonim halk şiirini oluşturan şiirler şunlardır:
mani
türkü
ağıt
ninni
tekerleme
bilmece
15-Türküler yapısal olarak hangi kısımlardan oluşur?
Türküler yapısal olarak iki kısımdan oluşur:
bent
kavuştak
16-Ninnilerin ezgileri kim tarafından belirlenir?
Ninniler ezgiyle söylenir ve bu ezgiler genellikle anneler tarafından belirlenir.
17-Âşık şiirinde kullanılan heceli nazım şekilleri nelerdir?
Âşık şiirinde kullanılan heceli nazım şekilleri şunlardır:
mani
koşma
destan
18-Âşık şiirinin en yaygın nazım şekli nedir?
Âşık şiirinin en fazla kullanılan nazım şekli koşmadır.
19-Halk şiirinde koşma çeşitleri nelerdir?
Halk şiirinde koşma çeşitleri şunlardır:
düz koşma
yedekli koşma
musammat koşma
ayaklı koşma
zincirbent ayaklı koşma
zincireme
koşma-şarkı
20-Âşık şiirinde heceli türler nelerdir?
Aşık şiirinde heceli türler şunlardır:
güzelleme
koçaklama
taşlama
ağıt
varsağı
semai
destan
21-Âşık şiirinde aruzlu türler nelerdir?
divan
selis
semai
kalenderi
satranç
vezni aher
22-Tekke şiirinde divan şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri nelerdir?
Türk tekke şiirinde divan şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri şunlardır:
kaside
gazel
mesnevi
murabba
tercii bend
terkibi bend
kıta
tuyuğ
müstezad
23-Tekke şiirinde divan şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri nelerdir?
Türk tekke şiirinde halk şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri şunlardır:
mani
koşma
24-Tekerleme ve bilmecenin işlevleri nelerdir?
Tekerleme ve bilmecenin işlevleri şunlardır:
çocuk oyununda ebe seçimini kolaylaştırır.
oyunun hareket ettirilmesini sağlar.
çocuğa hoşça vakit geçirtir.
dil ve zeka gelişimini olumlu etkiler.
boğumlama yeteneği geliştirir.
çocukta bilgi ve tecrübeyi arttırır.
çocuğun kendi kültürünü daha kolay tanımasını sağlar.
25-Anonim halk şiiri, tekke şiiri ve âşık şiiri geleneklerinin ortak özellikleri nelerdir?
Anonim halk şiiri, tekke şiiri ve âşık şiiri geleneklerinin ortak noktaları şunlardır:
yoğun olarak hece ölçüsü kullanılması
sese bağlı kafiye
nazım biriminin dörtlük olması
26-Köprülü'ye göre Türk Şiirinin kökeni nerede aranmalıdır?
M. Fuad Köprülü'ye göre Türk Şiirinin kökeni dini törenlerde aranmalıdır. Kamların veya baksıların kendilerinden geçer bir halde ve aynı zamanda müzik eşliğinde okudukları şiirler, Türk Halk Şiirinin ilk örnekleridir. Dolayısıyla kam ve baksılar Türk Şiirinin ilk şairleridir.
27-Umay Günay'a göre, tekke şiiri ve âşık şiirindeki rüya motifinin kaynağı nedir?
Umay Türkeş Günay, tekke şiiri ve âşık edebiyatında karşımıza çıkan rüya motifinin İslamiyet öncesindeki kamlık ve ozanlık geleneklerinden alınma olduğunu ifade eder.
28-Halk şiirinin ilk şairleri kimlerdir?
Türk Halk Şiirinin ilk şairleri şunlardır:
Aprınçur Tigin
Kül Tarkan
Ki-Ki
Pratyaya-Şiri
Asıg Tutung
Çısuya Tutung
Kalım Keyşi
Çuçu
29-Divan-ı Lügati't-Türk'teki şiirler hangi başlıklar altında toplanabilir?
Divan-ı Lügati't-Türk'teki şiirler,
ağıtlar
destanlar
kahramanlık şiirleri
eğlence ve av şiirleri
sevgi şiirleri
pastoral şiirler
ahlaki şiirler
başlıkları altında toplanabilir.
30-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Allah hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Allah hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
Tevhid
İlahi
Münacaat
Elifname
31-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Peygamber hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Peygamber hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
na't
esmâ-i Nebî
siretü'n-Nebî
mucizât-ı Nebî
hicretname
miracname
mevlid
hilye
gevhername
dolapname
32-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında İslam'ın beş şartı hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında İslam'ın beş şartı hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
salatname
oruçname
ramazanname
hacname
33-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında din ve tasavvuf büyükleri hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında din ve tasavvuf büyükleri hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
Aliname
Maktel-i Hüseyin
Düvazname
Faziletname
Mansurname
Methiye
34-Halk şiirinde kullanılan aruzlu nazım şekilleri hangileridir?
divan
selis
semai
kalenderi
satranç
vezni aher
35-Ali Duymaz'a göre tekerlemenin kaynakları nelerdir?
Ali Duymaz tekerlemenin kaynaklarını şu başlıklar altında ele almıştır:
çocuk zihninin serbestliği
hayal ve düşler
içki, esrar vb. içme
şamanlık esrimesi
tasavvufi aşkınlık
yalan
olağanüstülük
mizah
36-Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar kimlerdir?
Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar şunlardır:
Şükrü Elçin
Amil Çelebioğlu
Yusuf Ziya Öksüz
İlhan Başgöz
37-İslam'da tasavvuf hangi dönemlerden geçmiştir?
İslam'da tasavvuf,
Hz. Muhammed (s.a.v.)
asrı saadet
tâbiun
ilk sûfiler
tâbe-i tâbiun
aşamalarından geçmiştir.
38-Türk edebiyatında eski ozanların yerini tutan ilk sufiler kimlerdir?
Türk edebiyatında eski ozanların yerini tutan ilk sufiler şunlardır:
Arslan Baba
Korkut Ata
Çoban Ata
39-Koçaklama türünün en iyi örneklerini veren şairler kimlerdir?
Âşık edebiyatında koçaklama nazım türünün en iyi örneklerini veren şairler şunlardır:
Kayıkçı Kul Mustafa
Köroğlu
40-Özkul Çobanoğlu, destanları konularına göre nasıl tasnif etmiştir?
Özkul Çobanoğlu destanları konularına göre şöyle tasnif etmiştir:
sosyal hayat ile ilgili destanlar
kültürel hayat ile ilgili destanlar
iktisadi hayat ile ilgili destanlar
eğitim hayatı ile ilgili destanlar
siyasi hayat ile ilgili destanlar
dini hayat ile ilgili destanlar
askeri hayat ile ilgili destanlar
sosyokültürel çevre ile ilgili destanlar
doğal çevre ile ilgili destanlar
insan ile ilgili destanlar
41-Halk edebiyatında divanda hangi nazım şekilleri kullanılmıştır?
Halk edebiyatında divanda,
gazel
murabba
muhammes
müseddes
musammat
nazım şekilleri kullanılmıştır.
42-Halk edebiyatında satrançta hangi nazım şekilleri kullanılmıştır?
Halk edebiyatında satrançta,
gazel
murabba
muhammes
müseddes
şekilleri kullanılmıştır.
43-Tekke edebiyatı ve divan edebiyatı ortak nazım şekilleri nelerdir?
Tekke edebiyatı ve divan edebiyatı ortak nazım şekilleri şunlardır:
kaside
gazel
mesnevi
murabba
tercii bend
terkibi bend
kıta
tuyuğ
müstezad
44-Divan edebiyatındaki gazel biçimli şiirler ile tekke edebiyatındaki gazel biçimli şiirler arasında ne fark vardır?
Tekke edebiyatında divan edebiyatından farklı olarak gazel biçimi ilahi aşkı konu edinen şiirlerde karşımıza çıkar.
45-Tekke edebiyatında murabba kaç bentten oluşur?
Tekke edebiyatında murabba en az 4 en fazla 8 bentten oluşur:
4≤murabba≤8
46-En önemli tuyuğ şairleri kimlerdir?
En önemli tuyuğ şairleri şunlardır:
Kadı Burhaneddin
Nesimi
47-Tekke edebiyatında tevhidde kullanılan şekiller nelerdir?
Tekke edebiyatında satrançta,
kaside
gazel
mesnevi
şekilleri kullanılmıştır.
48-İlahi türünü en iyi kullanan şairleri kimlerdir?
İlahi türünü en iyi kullanan tekke edebiyatı şairleri şunlardır:
Yunus Emre
Kaygusuz Abdal
Hacı Bayramı Veli
49-Maniler konularına göre hangi alt gruplara ayrılır?
Manileri konularına göre,
sevda manileri
şehir manileri
cinsel maniler
ramazan manileri
milli his manileri
mektup manileri
hayvan manileri
asker manileri
gelin-kaynana manileri
tatlı manileri
öğüt manileri
sosyal maniler
felek manileri
isim manileri
gurbet manileri
anne manileri
sünnet manileri
meslek manileri
mezartaşı manileri
kabadayı manileri
nazar manileri
kardeş manileri
ırmak manileri
politik manileri
fotoğraf arkası manileri
tarih manileri manileri
alt gruplarına ayrılır.
50-Boratav'a göre türküler konularına göre hangi alt gruplara ayrılır?
Pertev Naili Boratav'a göre konularına göre türküler,
lirik türküler
taşlama, yergi ve güldürü türküleri
anlatı türküleri
olmak üzere üçe ayrılır.
51-Tekerlemelerin anlatım ve içerik özellikleri nelerdir?
Tekerlemelerin anlatım ve içerik özellikleri şunlardır:
Tekerlemelerde belli bir konu yoktur.
Tekerlemeler, hem mısra başı hem de mısra sonu kafiyeleri, aliterasyon ve secilerle elde edilen ses oyunları ve çağrışımlarla birbirine bağlanmış, belli bir nazım düzenine sokulmuş, tutarsız hayallerle düşüncelerin sıralanmasından meydana gelmiştir.
Tekerlemelerde bazı düşünceler hayaller, abartma, şaşırtma ve güldürmeye dayalı bazı söz kalıpları içinde art arda sıralanır.
Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır.
Tekerlemelerin bir kısmı karşılıklı soru-cevap ve zincirleme diyalog şeklinde söylenmiştir.
52-Ninnileri konularına göre tasnif eden araştırmacılar kimlerdir?
Ninnileri konularına göre tasnif eden araştırmacılar şunlardır:
Amil Çelebioğlu
Ali Berat Alptekin
Mehmet Yardımcı
Naciye Yıldız
Doğan Kaya
53-Çelebioğlu, ninnileri hangi başlıklar altında ele almıştır?
Amil Çelebioğlu'nun konularına göre ninni tasnifi şu şekildedir:
dini, kutsi ve fikri mahiyette ninniler
efsane ve ağıt türünde ninniler
dilek ve temenni mahiyetinde ninniler
sevgi ve alaka ifade eden ninniler
övgü ve yergi mahiyetinde ninniler
şikayet ve teessür ifade eden ninniler
ayrılık ve gurbet ninnileri
vaat mahiyetinde ninniler
tehdit ve korkutma ninnileri
54-Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar kimlerdir?
Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar şunlardır:
Şükrü Elçin
Amil Çelebioğlu
Yusuf Ziya Öksüz
55-Elçin, konularına göre bilmeceleri hangi başlıklar altında ele almıştır?
Şükrü Elçin'in konularına göre bilmece tasnifi şu şekildedir:
tabiat ve tabiat hadiseleri ile ilgili bilmeceler
bitkilerle ilgili bilmeceler
hayvanlarla ilgili bilmeceler
insan ve insan unsurlarıyla ilgili bilmeceler
eşyalarla ilgili bilmeceler
dini bilmeceler
56-Boratav'a göre mani türü nasıl oluşmuştur?
Pertev Naili Boratav'a göre, mani türü İran rübailerinin ve fehleviyyatlarının Türk şiirini etkilemesiyle oluşmuştur.
57-Anadolu'da ilk güçlü mutasavvıf şairler ne zaman ortaya çıkmıştır?
Anadolu'da ilk güçlü mutasavvıf şairler 13. yüzyıl ortalarında ortaya çıkmıştır.
58-Tekke edebiyatının hedef kitlesi kimlerdir?
Tekke edebiyatının hedef kitlesi halk; yani bütün toplumdur. Tekke edebiyatı her kesime hitap eder ve hiçbir suretle toplum içinde sınıf farkı yaratmaz.
59-Tekke edebiyatının ana teması nedir?
Türk Tekke edebiyatının asli temeları insanlara ilk önce Rabbini tanıtmak, ilim öğretmek ve neticede de nefis terbiyesi yaptırmaktır. Tasavvuf mensupları önceleri bu gayeye sadık kalmışlar ancak zamanla bazı tasavvuf ehli bunu değiştirme yoluna gitmişlerdir. Tekke edebiyatının asli temaları kısaca şu başlıklar altında toplanabilir:
Allah'ın birliği
peygamberler
din ve tasavvuf büyükleri
dini inanç
vecd
tasavvufi aşk
insanı kamil
dünyanın faniliği
nefis terbiyesi
ahlak
velayet
şeyh-mürit ilişkileri
ricâlü'l-gayb
keramet
zikir
zühd
halvet
ehli beyt
tayy-i zaman/tayy-i mekan
çile
60-Tasavvufun merkezini teşkil eden kurallar nelerdir?
Tasavvufun merkezini teşkil eden kurallar şunlardır:
tevbe
zühd
tevekkül
kanaat
uzlet
zikir
Hakk'a dönme
sabır
murakabe
rıza
61-Yesevi tarikatı ne zaman kurulmuştur?
12. asırda kurulmuş olan Yesevi tarikatı, Horasan, İran, Azerbaycan, Anadolu'da ve Balkanlarda yayılma imkanı bulmuş, Anadolu'da teşekkül eden bütün tarikatlara temel olmuştur.
62-Köprülü'ye göre Süleyman Bakırgani ile Ahmet Yesevi'nin şiirleri arasındaki benzerlik neden kaynaklanmaktadır?
Fuad Köprülü, Süleyman Bakırgani ile Ahmet Yesevi'nin şiirleri arasındaki benzerliği bir aynıyet gibi görür ve Yesevi tarikatının adabı olarak yorumlar.
63-XIII. yüzyıl Türk tarikatları hangileridir?
XIII. yüzyıl Türk tarikatları şunlardır:
Mevlevilik
Nakşıbendilik
Bektaşilik
Rıfailik
Halvetilik
64-Yunus Emre'nin 13. yüzyıldaki en önemli takipçileri kimlerdir?
13. yüzyılda Yunus Emre'nin en önde gelen takipçileri şunlardır:
Said Emre
Kaygusuz Abdal
65-Kaygusuz Abdal'ın en çok kullandığı mahlaslar nelerdir?
Kaygusuz Abdal'ın en çok kullandığı mahlaslar şunlardır:
Kaygusuz Abdal
Kul Kaygusuz
Miskin Kaygusuz
Sarayı
Miskin Sarayı
66-Kaygusuz Abdal'ın manzum eserleri hangileridir?
Kaygusuz Abdal'ın manzum eserleri:
Divan
Gülistan
Mesnevi-i Baba Kaygusuz
Gevhername
Minbername
67-Kaygusuz Abdal'ın mensur eserleri hangileridir?
Kaygusuz Abdal'ın mensur eserleri şunlardır:
Budalaname
Kitab-ı Miglate
Vücud-name
Risale-i Kaygusuz Abdal
68-Ahi teşkilatı mensubu mutasavvıf ve şairler kimlerdir?
Ahi teşkilatı mensubu mutasavvıf ve şairler şunlardır:
Alaeddin Paşa
Hacı Paşa
Nizameddin Ahmed
Sinanüddin Yusuf Paşa
69-Hangi kaynaklar Yunus Emreden bahsetmiştir?
Yunus Emre'den bahseden kaynaklar şunlardır:
Velayetname
Nefahat Tercümesi
Şakâyık Tercümesi
Meşâirü'ş-Şuara
70-Hangi kaynaklar Abdal Musa hakkında bilgi verir?
Abdal Musa hakkında bilgi veren kaynaklar şunlardır:
Şakâyık
Güldeste
Vefayât
Seyahatname
Tâcu't-Tevarih
71-Yunus'a ait olduğu iddia edilen mezarlar nerededir?
Yunus Emre'ye ait olduğu kabul edilen mezarların bulunduğu yerler şunlardır:
Sivrihisar
Karaman
Ortaköy
Kula
Bursa
Erzurum
Dutçu
Isparta
Afyon
Ünye
Karaşar
Sivas
72-Yunus Emre hangi mahlasları kullanmıştır?
Yunus Emre'nin kullandığı mahlaslar şunlardır:
Yunus
Yunus Emre
Âşık Yunus
Bî-çare Yunus
Miskin Yunus
Koca Yunus
Tapduk Yunus Dedem
73-XIV. yüzyıl tekke edebiyatının temsilcileri kimlerdir?
XIV. yüzyıl tekke edebiyatının başlıca temsilcileri şunlardır:
Said Emre
Kaygusuz Abdal
Abdal Musa
Eflaki Dede
Gülşehri
Âşık Paşa
Elvan Çelebi
74-Kaygusuz Abdal'ın manzum-mensur karışık eserleri hangileridir?
Kaygusuz Abdal'ın manzum-mensur karışık eserleri şunlardır:
Sarayname
Dilgüşa
75-Hacı Bektaş'ın Velayetnamesine göre Yunus Emre'nin doğum yeri neresidir?
Hacı Bektaşı Veli'nin Velayetnamesinde Yunus'un Sivrihisar'ın Sarıköyü'nde doğduğu kayıtlıdır. Bu bilgiyi Lâmiî de teyit etmektedir.
76-Bâde içmenin safhaları nelerdir?
Bâdeli aşıkların büyük çoğunluğu bâde içme olayını dört safhada tamamlamışlardır:
hazırlık
rüya
uyanış
ilk deyiş
77-Âşık şiirinin en önemli özellikleri nelerdir?
Âşık şiirinin dili anlaşılırdır.
Âşık şiiri nazım birimi dörtlüktür.
Âşık şiiri dinleyicisi halktır.
Âşık şiirinin konusu halkın hayatıdır.
78-Anonim halk şiirlerinin ortak özellikleri nelerdir?
Anonim halk şiirlerinin başlıca ortak özellikleri:
ilk yakıcılarının belli olmaması
halka mal olması
duygu ve ifadenin ortak olmasıdır
79-Tasavvuf kelimesi nereden gelmektedir?
Tasavvuf ve sufi kelimeleri Kuran'da ve hadislerde geçmez. Tasavvuf kelimesinin kökeni ile ilgili rivayetler şunlardır:
Tasavvuf mesleğini seçenler, bir tür yün elbise anlamına gelen "sof" giyerler. Sof giyenlere sufi, tuttukları yola tasavvuf denmiştir.
Hz. Peygamber zamanında mescidin sofasında yatıp kalkanlara "ashab-ı suffa" denirdi. Ashab-ı suffa gibi yoksulluğu seçenlere sufi, yollarına ise tasavvuf denmiştir.
Tasavvuf, okun nişandan sapması anlamına gelen suvuftan türemiştir.
Ümmetin ilk "saf"ında bulunanlara sufi, mesleklerine tasavvuf denmiştir.
Kalp temizliği anlamına gelen "safa" sahibi olanlara sufi, tuttukları yola tasavvuf denmiştir.
Sufi tertemiz anlamındaki "safavi"den gelir.
Azıksız çöle gidip "sufane" denen bitkiyi yiyenlere sufi denmiştir.
Sufi, cahiliye devrinde kendilerini Kabe hizmetine vakfeden Sufa oğullarından gelmiştir.
Sufi, Yunanca "sofos"tan gelmiştir.
80-Dini tasavvufi halk şiirlerinin ortak özellikleri nelerdir?
Dini tasavvufi şiirlerin kaynağı İslam dini ve tasavvuftur.
Dini tasavvufi şiirler didaktiktir.
Dini tasavvufi şiirlerin vezin, kafiye, dil ve üslupları İslamiyet öncesi Türk şiirinin etkisi altındadır.
81-Anonim halk şiiri, dini tasavvufi halk şiiri ve âşık edebiyatının ortak noktaları nelerdir?
Her üç gelenekte de,
yoğun olarak hece ölçüsü kullanılması
sese bağlı kafiye
nazım biriminin hane olması
halk şiirinin öne çıkan başlıca ortak noktalarıdır.
82-Türk halk şiirinin ilk örnekleri nelerdir?
Kamların kendilerinden geçer bir halde ve aynı zamanda müzik eşliğinde okudukları şiirler, Türk halk şiirinin ilk örnekleri olarak kabul edilmektedir.
83-İslamiyetten önce halk şiiri kimler tarafından icra edilmekteydi?
İslamiyetten önce halk şiiri,
ozan
kam
oyun
baksı
tarafından icra edilmekteydi.
84-Türk Halk Şiirinde nazım ürünü belirleyen unsurlar nelerdir?
Türk Halk Şiirinde nazım ürünü belirleyen unsurlar,
konu
ezgi
işlev
unsurlarıdır.
85-Halk şiirini yazılı şiir geleneklerinden ayıran nedir?
Halk şiirini yazılı şiir geleneklerinden farklı kılan en önemli husus ezgidir.
86-Tekke Edebiyatının kurucusu kimdir?
Tekke Edebiyatının Türkistan sahasındaki kurcusu Ahmet Yesevi, Anadolu Sahasındaki kurucusu Yunus Emre'dir.
87-Köprülü'ye göre tekke edebiyatı en iyi örneklerini hangi dönemde vermiştir?
Fuad Köprülü'ye göre tekke edebiyatının en büyük şairleri 13. yüzyılda Anadolu'da yetişmiştir. Tekke edebiyatı en iyi örneklerini 13. ve 14. yüzyıllarda vermiştir.
88-Orhan Gazi'nin son, 1. Murat'ın ilk veziri kimdir?
Sinanüddin Yusuf Paşa'dır.
89-Âşık Çelebi'ye göre Yunus Emre nerelidir?
Âşık Çelebi Meşairü’ş-Şuâra adlı eserinde Yûnus Emre’nin Bolulu olduğunu zikreder.
90-Yunus Emre'nin şçhretli bir mutasavvıf olarak tanınmasının en önemli sebebi nedir?
Yunus Emre'nin şçhretli bir mutasavvıf olarak tanınmasının en önemli ve müessir sebebi Divanıdır.
91-Yunus Emre'nin Divanında en fazla durduğu konular nelerdir?
Yunus Emre'nin Divanında en fazla aşk ve ahlak üzerinde durmuştur. Ayrıca, ilahi aşk ve sevgi, varlık ve varlığa geliş ile ilgili problemler, ölüm ve ölümsüzlük fikirleri, bilgilenme ile ilgili meseleler, hülasa insanı insan yapan bütün özellikler Yunus'un dile getirdiği konulardır.
92-Ahmed Sırrı Baba'ya göre Kaygusuz Abdal'ın ölüm tarihi nedir?
Mısır'ın son Bektaşi şeyhlerinden Ahmed Sırrı Baba, hiçbir kaynak belirtmeden Kaygusuz Abdal'ın 1444 tarihinde vefat ettiğini yazar. Ahmed Sırrı Baba'nın verdiği bu ölüm tarihini Rıza Nur, Anna Maria Schimmel, Walter Björkmann ve Rudolf Tschudi aynen kabul eder.
93-Türk edebiyatında fakr-name geleneğini ilk kim başlatmıştır?
Edebiyatımızda Ebu'l-Hasan Harakani ile başlayan fakr-name geleneği Ahmed Yesevi ve Âşık Paşa ile devam etmiştir.
94-Ninnilerin ezgileri kim tarafından belirlenir?
Ninnilerin ezgileri genellikle anneler tarafından belirlenir.
95-Köprülü'ye göre Türk Edebiyatının ilk şairleri kimlerdir?
Lam ve baksılardır.
96-Hacı Bektaş'ın Velayetnamesine göre Yunus Emre'nin doğum yeri neresidir?
Sarıköyüdür.
97-Şanlıurfa'da kadınların söylediği maniye ne denir?
Şanlıurfa'da kadınların söylediği maniye meani denir.
98-Şanlıurfa'da erkeklerin söylediği maniye ne denir?
Şanlıurfa'da erkeklerin söylediği maniye hoyrat denir.
99-Tekke edebiyatının hedef kitlesi nedir?
Tekke edebiyatının hedef kitlesi halktır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Hacminin tek dörtlükten oluşması maniyi destandan ayırır.
2-Yapılarına göre koşma çeşitleri nelerdir?
Yapılarına göre koşma çeşitleri şunlardır:
düz koşma
yedekli koşma
musammat koşma
ayaklı koşma
zincirbent koşma
koşma-şarkı
3-Türkiye'de mani nazım şeklini kullanan şairler kimlerdir?
Türkiye'de mani nazım şeklini kullanan başlıca şairler şunlardır:
Çıldırlı Aşık Şenlik
Posoflu Zülali
Bayburtlu Hicrani
Yozgatlı Hüzni
Feymani
Sümmani
4-Hangi şairler nasihatname türünde eserler vermişlerdir?
Yunus Emre
Abdal Musa
Eşrefoğlu Rumi
Şah İsmail
Güvahi
nasihatname türünde eserler veren şairlerdendir.
5-Türk şiirinden nazım şeklini oluşturan unsurlar nelerdir?
Nazım şeklini oluşturan unsurlar şiirin dış unsurlarıdır. Nazım şeklini,
kafiye örgüsü
nazım birimi
vezin
hacim
belirler.
6-Nazım şeklini belirlemede işlevsel olan unsurlar nelerdir?
kafiye örgüsü
hacim
nazım şeklini belirlemede işlevsel olan unsurlardır.
7-Mani ve koşmayı müstakil bir nazım şekli yapan özelliklerin başında ne gelir?
Mani ve koşmayı müstakil bir nazım şekli yapan özelliklerin başında kafiye örgüsü gelir.
8-Destan nazım şekli ile koşma nazım şeklinde ortak olan unsurlar nelerdir?
Destanın nazım birimi, ölçüsü ve kafiye örgüsü koşma ile benzerdir.
9-Destanı ayrı bir nazım şekli yapan nedir?
Destanı ayrı bir nazım şekli yapan hacmidir.
10-Halk şiirinde kullanılan nazım şekilleri nelerdir?
Halk şiirinde kullanılan belli başlı nazım şekilleri şunlardır:
mani
koşma
destan
11-Destanı koşmadan ayıran nedir?
Destan, kafiye örgüsü, nazım birimi ve ölçü özellikleriyle koşmaya benzer. Ancak destanlar koşmalar gibi 3 veya 5 dörtlükten değil, çok daha fazla dörtlükten oluşur. 150 dörtlükten oluşan koşma örnekleri vardır. Dolayısıyla destan, hacim özellikleri ile nazım şekilleri arasına girmiştir.
12-Halk şiirinde kullanılan kafiye örgüleri nelerdir?
Halk şiirinde iki tip kafiye örgüsü vardır:
mani tipi
koşma tipi
13-Halk şiirinde nazım türünü ne belirler?
Halk şiirinde nazım türünü,
konu
ezgi
işlev
belirler
14-Anonim halk şiirini oluşturan şiirler nelerdir?
Anonim halk şiirini oluşturan şiirler şunlardır:
mani
türkü
ağıt
ninni
tekerleme
bilmece
15-Türküler yapısal olarak hangi kısımlardan oluşur?
Türküler yapısal olarak iki kısımdan oluşur:
bent
kavuştak
16-Ninnilerin ezgileri kim tarafından belirlenir?
Ninniler ezgiyle söylenir ve bu ezgiler genellikle anneler tarafından belirlenir.
17-Âşık şiirinde kullanılan heceli nazım şekilleri nelerdir?
Âşık şiirinde kullanılan heceli nazım şekilleri şunlardır:
mani
koşma
destan
18-Âşık şiirinin en yaygın nazım şekli nedir?
Âşık şiirinin en fazla kullanılan nazım şekli koşmadır.
19-Halk şiirinde koşma çeşitleri nelerdir?
Halk şiirinde koşma çeşitleri şunlardır:
düz koşma
yedekli koşma
musammat koşma
ayaklı koşma
zincirbent ayaklı koşma
zincireme
koşma-şarkı
20-Âşık şiirinde heceli türler nelerdir?
Aşık şiirinde heceli türler şunlardır:
güzelleme
koçaklama
taşlama
ağıt
varsağı
semai
destan
21-Âşık şiirinde aruzlu türler nelerdir?
divan
selis
semai
kalenderi
satranç
vezni aher
22-Tekke şiirinde divan şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri nelerdir?
Türk tekke şiirinde divan şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri şunlardır:
kaside
gazel
mesnevi
murabba
tercii bend
terkibi bend
kıta
tuyuğ
müstezad
23-Tekke şiirinde divan şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri nelerdir?
Türk tekke şiirinde halk şiiri tesiriyle oluşan nazım şekilleri şunlardır:
mani
koşma
24-Tekerleme ve bilmecenin işlevleri nelerdir?
Tekerleme ve bilmecenin işlevleri şunlardır:
çocuk oyununda ebe seçimini kolaylaştırır.
oyunun hareket ettirilmesini sağlar.
çocuğa hoşça vakit geçirtir.
dil ve zeka gelişimini olumlu etkiler.
boğumlama yeteneği geliştirir.
çocukta bilgi ve tecrübeyi arttırır.
çocuğun kendi kültürünü daha kolay tanımasını sağlar.
25-Anonim halk şiiri, tekke şiiri ve âşık şiiri geleneklerinin ortak özellikleri nelerdir?
Anonim halk şiiri, tekke şiiri ve âşık şiiri geleneklerinin ortak noktaları şunlardır:
yoğun olarak hece ölçüsü kullanılması
sese bağlı kafiye
nazım biriminin dörtlük olması
26-Köprülü'ye göre Türk Şiirinin kökeni nerede aranmalıdır?
M. Fuad Köprülü'ye göre Türk Şiirinin kökeni dini törenlerde aranmalıdır. Kamların veya baksıların kendilerinden geçer bir halde ve aynı zamanda müzik eşliğinde okudukları şiirler, Türk Halk Şiirinin ilk örnekleridir. Dolayısıyla kam ve baksılar Türk Şiirinin ilk şairleridir.
27-Umay Günay'a göre, tekke şiiri ve âşık şiirindeki rüya motifinin kaynağı nedir?
Umay Türkeş Günay, tekke şiiri ve âşık edebiyatında karşımıza çıkan rüya motifinin İslamiyet öncesindeki kamlık ve ozanlık geleneklerinden alınma olduğunu ifade eder.
28-Halk şiirinin ilk şairleri kimlerdir?
Türk Halk Şiirinin ilk şairleri şunlardır:
Aprınçur Tigin
Kül Tarkan
Ki-Ki
Pratyaya-Şiri
Asıg Tutung
Çısuya Tutung
Kalım Keyşi
Çuçu
29-Divan-ı Lügati't-Türk'teki şiirler hangi başlıklar altında toplanabilir?
Divan-ı Lügati't-Türk'teki şiirler,
ağıtlar
destanlar
kahramanlık şiirleri
eğlence ve av şiirleri
sevgi şiirleri
pastoral şiirler
ahlaki şiirler
başlıkları altında toplanabilir.
30-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Allah hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Allah hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
Tevhid
İlahi
Münacaat
Elifname
31-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Peygamber hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında Peygamber hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
na't
esmâ-i Nebî
siretü'n-Nebî
mucizât-ı Nebî
hicretname
miracname
mevlid
hilye
gevhername
dolapname
32-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında İslam'ın beş şartı hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında İslam'ın beş şartı hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
salatname
oruçname
ramazanname
hacname
33-Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında din ve tasavvuf büyükleri hakkında yazılan nazım türleri nelerdir?
Abdurrahman Güzel'e göre, tekke edebiyatında din ve tasavvuf büyükleri hakkında yazılan nazım türleri şunlardır:
Aliname
Maktel-i Hüseyin
Düvazname
Faziletname
Mansurname
Methiye
34-Halk şiirinde kullanılan aruzlu nazım şekilleri hangileridir?
divan
selis
semai
kalenderi
satranç
vezni aher
35-Ali Duymaz'a göre tekerlemenin kaynakları nelerdir?
Ali Duymaz tekerlemenin kaynaklarını şu başlıklar altında ele almıştır:
çocuk zihninin serbestliği
hayal ve düşler
içki, esrar vb. içme
şamanlık esrimesi
tasavvufi aşkınlık
yalan
olağanüstülük
mizah
36-Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar kimlerdir?
Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar şunlardır:
Şükrü Elçin
Amil Çelebioğlu
Yusuf Ziya Öksüz
İlhan Başgöz
37-İslam'da tasavvuf hangi dönemlerden geçmiştir?
İslam'da tasavvuf,
Hz. Muhammed (s.a.v.)
asrı saadet
tâbiun
ilk sûfiler
tâbe-i tâbiun
aşamalarından geçmiştir.
38-Türk edebiyatında eski ozanların yerini tutan ilk sufiler kimlerdir?
Türk edebiyatında eski ozanların yerini tutan ilk sufiler şunlardır:
Arslan Baba
Korkut Ata
Çoban Ata
39-Koçaklama türünün en iyi örneklerini veren şairler kimlerdir?
Âşık edebiyatında koçaklama nazım türünün en iyi örneklerini veren şairler şunlardır:
Kayıkçı Kul Mustafa
Köroğlu
40-Özkul Çobanoğlu, destanları konularına göre nasıl tasnif etmiştir?
Özkul Çobanoğlu destanları konularına göre şöyle tasnif etmiştir:
sosyal hayat ile ilgili destanlar
kültürel hayat ile ilgili destanlar
iktisadi hayat ile ilgili destanlar
eğitim hayatı ile ilgili destanlar
siyasi hayat ile ilgili destanlar
dini hayat ile ilgili destanlar
askeri hayat ile ilgili destanlar
sosyokültürel çevre ile ilgili destanlar
doğal çevre ile ilgili destanlar
insan ile ilgili destanlar
41-Halk edebiyatında divanda hangi nazım şekilleri kullanılmıştır?
Halk edebiyatında divanda,
gazel
murabba
muhammes
müseddes
musammat
nazım şekilleri kullanılmıştır.
42-Halk edebiyatında satrançta hangi nazım şekilleri kullanılmıştır?
Halk edebiyatında satrançta,
gazel
murabba
muhammes
müseddes
şekilleri kullanılmıştır.
43-Tekke edebiyatı ve divan edebiyatı ortak nazım şekilleri nelerdir?
Tekke edebiyatı ve divan edebiyatı ortak nazım şekilleri şunlardır:
kaside
gazel
mesnevi
murabba
tercii bend
terkibi bend
kıta
tuyuğ
müstezad
44-Divan edebiyatındaki gazel biçimli şiirler ile tekke edebiyatındaki gazel biçimli şiirler arasında ne fark vardır?
Tekke edebiyatında divan edebiyatından farklı olarak gazel biçimi ilahi aşkı konu edinen şiirlerde karşımıza çıkar.
45-Tekke edebiyatında murabba kaç bentten oluşur?
Tekke edebiyatında murabba en az 4 en fazla 8 bentten oluşur:
4≤murabba≤8
46-En önemli tuyuğ şairleri kimlerdir?
En önemli tuyuğ şairleri şunlardır:
Kadı Burhaneddin
Nesimi
47-Tekke edebiyatında tevhidde kullanılan şekiller nelerdir?
Tekke edebiyatında satrançta,
kaside
gazel
mesnevi
şekilleri kullanılmıştır.
48-İlahi türünü en iyi kullanan şairleri kimlerdir?
İlahi türünü en iyi kullanan tekke edebiyatı şairleri şunlardır:
Yunus Emre
Kaygusuz Abdal
Hacı Bayramı Veli
49-Maniler konularına göre hangi alt gruplara ayrılır?
Manileri konularına göre,
sevda manileri
şehir manileri
cinsel maniler
ramazan manileri
milli his manileri
mektup manileri
hayvan manileri
asker manileri
gelin-kaynana manileri
tatlı manileri
öğüt manileri
sosyal maniler
felek manileri
isim manileri
gurbet manileri
anne manileri
sünnet manileri
meslek manileri
mezartaşı manileri
kabadayı manileri
nazar manileri
kardeş manileri
ırmak manileri
politik manileri
fotoğraf arkası manileri
tarih manileri manileri
alt gruplarına ayrılır.
50-Boratav'a göre türküler konularına göre hangi alt gruplara ayrılır?
Pertev Naili Boratav'a göre konularına göre türküler,
lirik türküler
taşlama, yergi ve güldürü türküleri
anlatı türküleri
olmak üzere üçe ayrılır.
51-Tekerlemelerin anlatım ve içerik özellikleri nelerdir?
Tekerlemelerin anlatım ve içerik özellikleri şunlardır:
Tekerlemelerde belli bir konu yoktur.
Tekerlemeler, hem mısra başı hem de mısra sonu kafiyeleri, aliterasyon ve secilerle elde edilen ses oyunları ve çağrışımlarla birbirine bağlanmış, belli bir nazım düzenine sokulmuş, tutarsız hayallerle düşüncelerin sıralanmasından meydana gelmiştir.
Tekerlemelerde bazı düşünceler hayaller, abartma, şaşırtma ve güldürmeye dayalı bazı söz kalıpları içinde art arda sıralanır.
Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır.
Tekerlemelerin bir kısmı karşılıklı soru-cevap ve zincirleme diyalog şeklinde söylenmiştir.
52-Ninnileri konularına göre tasnif eden araştırmacılar kimlerdir?
Ninnileri konularına göre tasnif eden araştırmacılar şunlardır:
Amil Çelebioğlu
Ali Berat Alptekin
Mehmet Yardımcı
Naciye Yıldız
Doğan Kaya
53-Çelebioğlu, ninnileri hangi başlıklar altında ele almıştır?
Amil Çelebioğlu'nun konularına göre ninni tasnifi şu şekildedir:
dini, kutsi ve fikri mahiyette ninniler
efsane ve ağıt türünde ninniler
dilek ve temenni mahiyetinde ninniler
sevgi ve alaka ifade eden ninniler
övgü ve yergi mahiyetinde ninniler
şikayet ve teessür ifade eden ninniler
ayrılık ve gurbet ninnileri
vaat mahiyetinde ninniler
tehdit ve korkutma ninnileri
54-Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar kimlerdir?
Bilmeceleri konularına göre tasnif eden araştırmacılar şunlardır:
Şükrü Elçin
Amil Çelebioğlu
Yusuf Ziya Öksüz
55-Elçin, konularına göre bilmeceleri hangi başlıklar altında ele almıştır?
Şükrü Elçin'in konularına göre bilmece tasnifi şu şekildedir:
tabiat ve tabiat hadiseleri ile ilgili bilmeceler
bitkilerle ilgili bilmeceler
hayvanlarla ilgili bilmeceler
insan ve insan unsurlarıyla ilgili bilmeceler
eşyalarla ilgili bilmeceler
dini bilmeceler
56-Boratav'a göre mani türü nasıl oluşmuştur?
Pertev Naili Boratav'a göre, mani türü İran rübailerinin ve fehleviyyatlarının Türk şiirini etkilemesiyle oluşmuştur.
57-Anadolu'da ilk güçlü mutasavvıf şairler ne zaman ortaya çıkmıştır?
Anadolu'da ilk güçlü mutasavvıf şairler 13. yüzyıl ortalarında ortaya çıkmıştır.
58-Tekke edebiyatının hedef kitlesi kimlerdir?
Tekke edebiyatının hedef kitlesi halk; yani bütün toplumdur. Tekke edebiyatı her kesime hitap eder ve hiçbir suretle toplum içinde sınıf farkı yaratmaz.
59-Tekke edebiyatının ana teması nedir?
Türk Tekke edebiyatının asli temeları insanlara ilk önce Rabbini tanıtmak, ilim öğretmek ve neticede de nefis terbiyesi yaptırmaktır. Tasavvuf mensupları önceleri bu gayeye sadık kalmışlar ancak zamanla bazı tasavvuf ehli bunu değiştirme yoluna gitmişlerdir. Tekke edebiyatının asli temaları kısaca şu başlıklar altında toplanabilir:
Allah'ın birliği
peygamberler
din ve tasavvuf büyükleri
dini inanç
vecd
tasavvufi aşk
insanı kamil
dünyanın faniliği
nefis terbiyesi
ahlak
velayet
şeyh-mürit ilişkileri
ricâlü'l-gayb
keramet
zikir
zühd
halvet
ehli beyt
tayy-i zaman/tayy-i mekan
çile
60-Tasavvufun merkezini teşkil eden kurallar nelerdir?
Tasavvufun merkezini teşkil eden kurallar şunlardır:
tevbe
zühd
tevekkül
kanaat
uzlet
zikir
Hakk'a dönme
sabır
murakabe
rıza
61-Yesevi tarikatı ne zaman kurulmuştur?
12. asırda kurulmuş olan Yesevi tarikatı, Horasan, İran, Azerbaycan, Anadolu'da ve Balkanlarda yayılma imkanı bulmuş, Anadolu'da teşekkül eden bütün tarikatlara temel olmuştur.
62-Köprülü'ye göre Süleyman Bakırgani ile Ahmet Yesevi'nin şiirleri arasındaki benzerlik neden kaynaklanmaktadır?
Fuad Köprülü, Süleyman Bakırgani ile Ahmet Yesevi'nin şiirleri arasındaki benzerliği bir aynıyet gibi görür ve Yesevi tarikatının adabı olarak yorumlar.
63-XIII. yüzyıl Türk tarikatları hangileridir?
XIII. yüzyıl Türk tarikatları şunlardır:
Mevlevilik
Nakşıbendilik
Bektaşilik
Rıfailik
Halvetilik
64-Yunus Emre'nin 13. yüzyıldaki en önemli takipçileri kimlerdir?
13. yüzyılda Yunus Emre'nin en önde gelen takipçileri şunlardır:
Said Emre
Kaygusuz Abdal
65-Kaygusuz Abdal'ın en çok kullandığı mahlaslar nelerdir?
Kaygusuz Abdal'ın en çok kullandığı mahlaslar şunlardır:
Kaygusuz Abdal
Kul Kaygusuz
Miskin Kaygusuz
Sarayı
Miskin Sarayı
66-Kaygusuz Abdal'ın manzum eserleri hangileridir?
Kaygusuz Abdal'ın manzum eserleri:
Divan
Gülistan
Mesnevi-i Baba Kaygusuz
Gevhername
Minbername
67-Kaygusuz Abdal'ın mensur eserleri hangileridir?
Kaygusuz Abdal'ın mensur eserleri şunlardır:
Budalaname
Kitab-ı Miglate
Vücud-name
Risale-i Kaygusuz Abdal
68-Ahi teşkilatı mensubu mutasavvıf ve şairler kimlerdir?
Ahi teşkilatı mensubu mutasavvıf ve şairler şunlardır:
Alaeddin Paşa
Hacı Paşa
Nizameddin Ahmed
Sinanüddin Yusuf Paşa
69-Hangi kaynaklar Yunus Emreden bahsetmiştir?
Yunus Emre'den bahseden kaynaklar şunlardır:
Velayetname
Nefahat Tercümesi
Şakâyık Tercümesi
Meşâirü'ş-Şuara
70-Hangi kaynaklar Abdal Musa hakkında bilgi verir?
Abdal Musa hakkında bilgi veren kaynaklar şunlardır:
Şakâyık
Güldeste
Vefayât
Seyahatname
Tâcu't-Tevarih
71-Yunus'a ait olduğu iddia edilen mezarlar nerededir?
Yunus Emre'ye ait olduğu kabul edilen mezarların bulunduğu yerler şunlardır:
Sivrihisar
Karaman
Ortaköy
Kula
Bursa
Erzurum
Dutçu
Isparta
Afyon
Ünye
Karaşar
Sivas
72-Yunus Emre hangi mahlasları kullanmıştır?
Yunus Emre'nin kullandığı mahlaslar şunlardır:
Yunus
Yunus Emre
Âşık Yunus
Bî-çare Yunus
Miskin Yunus
Koca Yunus
Tapduk Yunus Dedem
73-XIV. yüzyıl tekke edebiyatının temsilcileri kimlerdir?
XIV. yüzyıl tekke edebiyatının başlıca temsilcileri şunlardır:
Said Emre
Kaygusuz Abdal
Abdal Musa
Eflaki Dede
Gülşehri
Âşık Paşa
Elvan Çelebi
74-Kaygusuz Abdal'ın manzum-mensur karışık eserleri hangileridir?
Kaygusuz Abdal'ın manzum-mensur karışık eserleri şunlardır:
Sarayname
Dilgüşa
75-Hacı Bektaş'ın Velayetnamesine göre Yunus Emre'nin doğum yeri neresidir?
Hacı Bektaşı Veli'nin Velayetnamesinde Yunus'un Sivrihisar'ın Sarıköyü'nde doğduğu kayıtlıdır. Bu bilgiyi Lâmiî de teyit etmektedir.
76-Bâde içmenin safhaları nelerdir?
Bâdeli aşıkların büyük çoğunluğu bâde içme olayını dört safhada tamamlamışlardır:
hazırlık
rüya
uyanış
ilk deyiş
77-Âşık şiirinin en önemli özellikleri nelerdir?
Âşık şiirinin dili anlaşılırdır.
Âşık şiiri nazım birimi dörtlüktür.
Âşık şiiri dinleyicisi halktır.
Âşık şiirinin konusu halkın hayatıdır.
78-Anonim halk şiirlerinin ortak özellikleri nelerdir?
Anonim halk şiirlerinin başlıca ortak özellikleri:
ilk yakıcılarının belli olmaması
halka mal olması
duygu ve ifadenin ortak olmasıdır
79-Tasavvuf kelimesi nereden gelmektedir?
Tasavvuf ve sufi kelimeleri Kuran'da ve hadislerde geçmez. Tasavvuf kelimesinin kökeni ile ilgili rivayetler şunlardır:
Tasavvuf mesleğini seçenler, bir tür yün elbise anlamına gelen "sof" giyerler. Sof giyenlere sufi, tuttukları yola tasavvuf denmiştir.
Hz. Peygamber zamanında mescidin sofasında yatıp kalkanlara "ashab-ı suffa" denirdi. Ashab-ı suffa gibi yoksulluğu seçenlere sufi, yollarına ise tasavvuf denmiştir.
Tasavvuf, okun nişandan sapması anlamına gelen suvuftan türemiştir.
Ümmetin ilk "saf"ında bulunanlara sufi, mesleklerine tasavvuf denmiştir.
Kalp temizliği anlamına gelen "safa" sahibi olanlara sufi, tuttukları yola tasavvuf denmiştir.
Sufi tertemiz anlamındaki "safavi"den gelir.
Azıksız çöle gidip "sufane" denen bitkiyi yiyenlere sufi denmiştir.
Sufi, cahiliye devrinde kendilerini Kabe hizmetine vakfeden Sufa oğullarından gelmiştir.
Sufi, Yunanca "sofos"tan gelmiştir.
80-Dini tasavvufi halk şiirlerinin ortak özellikleri nelerdir?
Dini tasavvufi şiirlerin kaynağı İslam dini ve tasavvuftur.
Dini tasavvufi şiirler didaktiktir.
Dini tasavvufi şiirlerin vezin, kafiye, dil ve üslupları İslamiyet öncesi Türk şiirinin etkisi altındadır.
81-Anonim halk şiiri, dini tasavvufi halk şiiri ve âşık edebiyatının ortak noktaları nelerdir?
Her üç gelenekte de,
yoğun olarak hece ölçüsü kullanılması
sese bağlı kafiye
nazım biriminin hane olması
halk şiirinin öne çıkan başlıca ortak noktalarıdır.
82-Türk halk şiirinin ilk örnekleri nelerdir?
Kamların kendilerinden geçer bir halde ve aynı zamanda müzik eşliğinde okudukları şiirler, Türk halk şiirinin ilk örnekleri olarak kabul edilmektedir.
83-İslamiyetten önce halk şiiri kimler tarafından icra edilmekteydi?
İslamiyetten önce halk şiiri,
ozan
kam
oyun
baksı
tarafından icra edilmekteydi.
84-Türk Halk Şiirinde nazım ürünü belirleyen unsurlar nelerdir?
Türk Halk Şiirinde nazım ürünü belirleyen unsurlar,
konu
ezgi
işlev
unsurlarıdır.
85-Halk şiirini yazılı şiir geleneklerinden ayıran nedir?
Halk şiirini yazılı şiir geleneklerinden farklı kılan en önemli husus ezgidir.
86-Tekke Edebiyatının kurucusu kimdir?
Tekke Edebiyatının Türkistan sahasındaki kurcusu Ahmet Yesevi, Anadolu Sahasındaki kurucusu Yunus Emre'dir.
87-Köprülü'ye göre tekke edebiyatı en iyi örneklerini hangi dönemde vermiştir?
Fuad Köprülü'ye göre tekke edebiyatının en büyük şairleri 13. yüzyılda Anadolu'da yetişmiştir. Tekke edebiyatı en iyi örneklerini 13. ve 14. yüzyıllarda vermiştir.
88-Orhan Gazi'nin son, 1. Murat'ın ilk veziri kimdir?
Sinanüddin Yusuf Paşa'dır.
89-Âşık Çelebi'ye göre Yunus Emre nerelidir?
Âşık Çelebi Meşairü’ş-Şuâra adlı eserinde Yûnus Emre’nin Bolulu olduğunu zikreder.
90-Yunus Emre'nin şçhretli bir mutasavvıf olarak tanınmasının en önemli sebebi nedir?
Yunus Emre'nin şçhretli bir mutasavvıf olarak tanınmasının en önemli ve müessir sebebi Divanıdır.
91-Yunus Emre'nin Divanında en fazla durduğu konular nelerdir?
Yunus Emre'nin Divanında en fazla aşk ve ahlak üzerinde durmuştur. Ayrıca, ilahi aşk ve sevgi, varlık ve varlığa geliş ile ilgili problemler, ölüm ve ölümsüzlük fikirleri, bilgilenme ile ilgili meseleler, hülasa insanı insan yapan bütün özellikler Yunus'un dile getirdiği konulardır.
92-Ahmed Sırrı Baba'ya göre Kaygusuz Abdal'ın ölüm tarihi nedir?
Mısır'ın son Bektaşi şeyhlerinden Ahmed Sırrı Baba, hiçbir kaynak belirtmeden Kaygusuz Abdal'ın 1444 tarihinde vefat ettiğini yazar. Ahmed Sırrı Baba'nın verdiği bu ölüm tarihini Rıza Nur, Anna Maria Schimmel, Walter Björkmann ve Rudolf Tschudi aynen kabul eder.
93-Türk edebiyatında fakr-name geleneğini ilk kim başlatmıştır?
Edebiyatımızda Ebu'l-Hasan Harakani ile başlayan fakr-name geleneği Ahmed Yesevi ve Âşık Paşa ile devam etmiştir.
94-Ninnilerin ezgileri kim tarafından belirlenir?
Ninnilerin ezgileri genellikle anneler tarafından belirlenir.
95-Köprülü'ye göre Türk Edebiyatının ilk şairleri kimlerdir?
Lam ve baksılardır.
96-Hacı Bektaş'ın Velayetnamesine göre Yunus Emre'nin doğum yeri neresidir?
Sarıköyüdür.
97-Şanlıurfa'da kadınların söylediği maniye ne denir?
Şanlıurfa'da kadınların söylediği maniye meani denir.
98-Şanlıurfa'da erkeklerin söylediği maniye ne denir?
Şanlıurfa'da erkeklerin söylediği maniye hoyrat denir.
99-Tekke edebiyatının hedef kitlesi nedir?
Tekke edebiyatının hedef kitlesi halktır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Yorumlar
Yorum Gönder