100 Soruda 15. Yüzyıl Batı Türk Edebiyatı - Çözümler

1. 15. yüzyılda Azerbaycan sahasındaki en önemli şair kimdir?



Habibi





2. 1459'da İstanbul'a gelerek Fatih'ten büyük iltifat gören ancak çekemeyenler tarafından padişahın gözünden düşürülerek Bursa'ya sürülen şair kimdir?



Hamidi





3. 15. yüzyılda Azerbaycan sahasında edebiyatın verimli olamamasının sebepleri nelerdir?



Sürekli savaşların doğruduğu siyasi ve ekonomik buhranlar ve Sünni, Şii mezhep kavgalarının yarattığı huzursuzluklardan dolayı 15. yüzyılda Azerbaycan sahasında edebiyat verimli olamamıştır. Bu dönemde eser veren sanatçilar şunlardır:

Hakiki

Sultan Yakup

Hatai

Habibi

Hamidi

Bursalı Celili





4. Hangi Akkoyunlu hükümdarı Hakiki mahlasıyla şiirler söylemiştir?



Cihanşah







5. Şah İsmail hangi şaire meliküşşuara unvanı vermiştir?



Habibi





6. 1974'te Hamidi'nin Türkçe şiirlerini yayınlayan yazar kimdir?



İsmail Ünver





7. Süleyman Çelebi'nin bilinen tek eserinin adı nedir?



Vesiletü'n-Necat





8. Türk edebiyatında İbrahim Peygamber'in hayatının anlatıldığı tek eser olan Halilname'yi kim yazmıştır?



Abdülvasi Çelebi





9. Şeyhi'nin en tanınmış eseri hangisidir?



Harname





10. Bilinen kaynaklara göre Osmanlı Devletinde şiir söyleyen ilk padişah kimdir?



Murat





11. Ukudü'l-cevahir kimin eseridir?



Ahmedi Dai





12. Kendisinden Serdarı Şuara olarak bahsedilen 15. yüzyıl şairi kimdir?



Şeyhi





13. Osmanlı sarayında şairleri ilk kim toplamıştır?



Emir Süleyman





14. Halilname aruzun hangi kalıbıyla yazılmıştır?



mefâilün / mefâilün / feûlün





15. Ebulhayr olarak anılan Osmanlı padişahı kimdir?



2. Murat





16. Muradname'yi kim yazmıştır?



Bedr-i Dilşad





17. Ahmedi Dai hangi eserini Şehzade Murat için yazmıştır?



Ukûdü'l-Cevâhir





18. Hangi yazar Ahmedi Dai'nin Hayatı ve Eserleri (1952) adlı monografisinde, Ahmedi Dai'nin manzum ve mensur 17 eserini tespit etmiştir?



İsmail Hikmet Ertaylan





19. Ahmedi Dai'nin Çengname eserinde bir sembol olarak kullanılan çeng nedir?



Ahmedi Dai'nin Çengname eserinde bir sembol olarak kullanılan çeng, kanuna benzer, dik tutularak çalınan bir sazdır.





20. Süleyman Çelebi Vesiletü'n-Necat'ı ne zaman yazmıştır?



1409





21. Fatih'in Uzun Hasan'a gönderdiği meşhur mektup kim tarafından yazılmıştır?



Karamanlı Mehmet Paşa





22. Divanı olan ilk Osmanlı padişahı kimdir?



2. Mehmet





23. Ahmet Paşa'nın bilinene tek eseri hangisidir?



Divan





24. 2. Bayezıt'ın şiirlerinin en önemli özelliği nedir?



Adli mahlasıyla şiirler söyleyen 2. Bayezıt'ın şiirlerinin en önemli özelliği beyitlerde tenasüp sanatına en güzel şekilde yer verilmesidir.





25. Edebiyatımızda akrostiş sanatını hangi şair başlatmıştır?



Mihri Hatun





26. Necati Bey'in tek eseri hangisidir?



Divan





27. Tarih-i Ebül-Feth'i kim yazmıştır?



Fatih dönemini anlatan Tarih-i Ebül-Feth'i Tursun Bey yazmıştır.





28. Rûşenî dervişi olan ve Halvetîliğin Gülşenîlik kolunu kurarak Mısır'da tarikatı yaygınlaştırmıştır. 15. yy sonu ile 16. yy başı tasavvuf şairidir. Yukarıda sözü edilen şair kimdir?



İbrahim Tennûrî





29. Gaza ruhunu canlandırmak için Cem Sultan'ın emri ile Saltukname'yi yazan şair kimdir?



Ebulhayr-i Rumî





30. Fatih devrinde çağdaşlarının aksine saraydan değil de esnaftan çıkıp ün kazanan şair kimdir?



Hafî





31. Fatih Sultan Mehmet içmesini yasakladığı halde şaraba düşkünlüğünün önünü alamayan ve bu yüzden saraydan uzaklaştırılan şair kimdir?



Melihî





32. İstanbul'un fethine katılan şair Ahmed Paşa hangi rütbeleri elde etmiştir?



İstanbul'un fethine katılan şair Ahmed Paşa kazasker ve vezilik rütbelerini elde etmiştir.





33. Padişahın nedimelerinden birine ilgi duyduğu şeklinde bir söylenti üzerine hapse atılan Ahmet Paşa, kendini affettirmeyi nasıl başarmıştır?



Ahmet Paşa, Kerem Kasidesini yazarak Fatih'e kendini affettirmiştir.





34. Fatih'in sadrazamlarından biri ve aslen Sırp olan, Edirne sarayında eğitilmiş Arapça, Farsça ve Rumca bilen şair kimdir?



Mahmut Paşa





35. 15. yy şairlerinden hangisi Fazlullah b. Abdullah'ın hicrî 7. yüzyılda yazdığı Tarihü'l-Mu'cem fî-Âsâr-i Mülûkü'ül-Acem adlı eserini, Belâgatnâme adıyla Türkçe'ye çevirmiştir?



Sarıca Kemal





36. Cem Sultan'ın ölümünden sonra onun eşyalarını, maymununu ve papağanını İstanbul'a getirip 2. Bayezıt'a teslim eden şair kimdir?



Haydar





37. Katırının ölümü üzerine Mersiye-i Ester isimli bir şiir yazan şair kimdir?



Necati Bey





38. Müzekki'n-Nüfus adlı eser kime aittir?



Eşrefoğlu Rumî





39. Münyetü'lebrar ve Günyetü'lahyar kimin eseridir?



Abdürrahim-i Karahisarî





40. Bahrü'l-Garâ'ib adlı Farsça-Türkçe lügatın yazarı kimdir?



Lutfullah bin Ebî Yusuf el-Halimî





41. Uslu lakabıyla tanınan bir mollanın hayatını anlatan Har-nâme isimli eserin yazarı kimdir?



Molla Lütfî





42. Fatih'e en çok kaside yazan şair kimdir?



Ahmed Paşa





43. Karamanlı Mehmet Paşa şiirlerinde hangi mahlası kullanmıştır?



Nişanî





44. 2007'de Mihrî Divanını yayımlayan yazar kimdir?



Mehmet Arslan





45. Batı Türk Edebiyatında divanına önsöz yazan ilk şair kimdir?



Batı Türk Edebiyatında divanına önsöz (dîbâce) yazan ilk şair Necati Bey'dir.





46. Türk Edebiyatının ilk vatan hasreti şairi kimdir?



Türk Edebiyatının ilk vatan hasreti şairi,

Can dimağına erip buyı vatan

Dil diler kim görüne ruyı vatan

dizelerinin şairi Cem Sultan'dır.





47. Nihat Sami Banarlı'ya göre Cem Sultan'ın şehzadelik döneminde doğan oğluna Oğuz Han ismi koyması neyin ifadesidir?



Nihat Sami Banarlı'ya göre Cem Sultan'ın şehzadelik döneminde doğan oğluna Oğuz Han ismi koyması Osmanlı Devleti ailesinde yaşayan Türklük gurur ve şuurunun bir ifadesidir.





48. Cemalî'nin 1456'da Fatih Sultan Mehmet'e sunduğu eserin adı nedir?



Cemalî'nin 1456'da Fatih Sultan Mehmet'e sunduğu eseri 4954 beyitlik Miftahü'l-Ferec'dir. Eser 1998 yılında Çetin Derdiyok tarafından yayımlanmıştır.





49. 1995'te Mesihî divanını yayımlayan yazar kimdir?



Mine Mengi





50. Hamdullah Hamdi'ye göre şiirin temeli nedir?



Hamdullah Hamdi'ye göre şiirin temeli mecazdır. Yine Hamdi'ye göre şiirin konusu muhabbet olmalıdır.





51. Anadolu sahasında 15. yüzyılın bilinen ilk kadın şairi kimdir?



Zeynep Hatun





52. 1966'da Ahmed Paşa Divanını yayınlanan yazar kimdir?



Ali Nihat Tarlan





53. Ahmet Paşa'dan sonra 15. yüzyılın en büyük şairi kimdir?



Necati Bey





54. 

Ben umardım ki bana yarı vefadar olasın

Ne bileydim ki beyim böyle cefakar olasın

Rehi aşkında neler çektiğimi ah benim

Bilesin bir gün ola aşka giriftar olasın

Sen ki gülzarı cenanın güli nevrestesi'sin

Ne revadır bu ki her har ü hase yar olasın

Beni azade iken aşka giriftar ettin

Göreyin ben de benim gibi giriftar olasın

Beddua etmezin amma ki Hüda'dan dilerin

Bir senin gibi cefakara hevadar olasın

yukarıdaki gazeli kim yazmıştır?



Mihrî Hatun





55. 1963'te Necati Bey Divanını yayınlayan yazar kimdir?



Ali Nihat Tarlan





56. 2002'de Mahmut Paşa'nın (Adnî) divanını yayımlayan yazar kimdir?



Bilal Yücel





57. Hamdullah Hamdi Kıyafetname'yi aruzun hangi kalıbıyla yazmıştır?



feilâtün / mefâilün / feilün





58. Fuzulî'nin Leyla ve Mecnun mesnevisi yazılana kadar Türk Edebiyatının en seçkin mesnevisi kabul edilen Yusuf ve Züleyha'yı kim yazmıştır?



Hamdullah Hamdi





59. 15. yüzyıl Anadolu Sahası Türk Mesnevi Edebiyatında neden bir dönüm noktası olmuştur?



Bu dönemde sanat endişesi ile yazılan eserler ön plana çıkmış; dile, nazım unsurlarına, konuya, mecaz sistemine hakimiyet ve bu yolda gösterilen ustalık, itina, incelik ve titizlik daha önceki asırlarla mukayese edilemeyecek bir seviyeye yükselmiştir.





60. 15. yüzyıl mesnevilerinde aruzun kısa kalıplarının kullanılmasının sebebi nedir?



15. yüzyılda mesnevilerde okuyup ezberlemeyi kolaylaştırdığı için aruzun kısa kalıpları kullanılmaya başlanmıştır. Muhtemelen bunda kısa kalıpların milli ölçümüz olan hece vezninin 11'li hece düzenine ve Türk Halk Edebiyatındaki ritmine uygun düşmesi de etkili olmuştur.





61. Dini tasavvufi mesneviler en fazla hangi yüzyılda ilgi görmüştür?



15. yüzyıl





62. Türkçedeki en önemli Camasbname tercümesi kime aittir?



Türkçedeki en önemli Camasbname tercümesi Musa Abdî'ye aittir.





63. Türk Edebiyatında bilinen ilk manzum yüz hadis olan Ferahname kimin eseridir?



Hatiboğlu





64. Fütüvvetname'yi kim yazmıştır?



Şeyh Eşref b. Ahmed





65. 15. yüzyılda Anadolu sahasında yazılan ilk Hüsrev ü Şirin mesnevisi kime aittir?



Şeyhi





66. Türk Edebiyatında Leyla vü Mecnun hikayesini tam olarak nazmeden ilk şair kimdir?



Edirneli Şahidî





67. Cemşid ü Hurşid konusu Türk Edebiyatında ilk defa kim tarafından kaleme alınmıştır?



Ahmedi





68. Mihr ü Vefa kimin eseridir?



Ümmi İsa





69. Abdülvasi Çelebi'inin Halilnamesi hangi bakımdan önemlidir?



Abdülvasi Çelebi'nin Halilnamesi, tarihimizde karanlık bir devir olan Fetret Devrine az da olsa ışık tutabilecek nitelikler taşıması ve bu mücadeleyi ilk defa ele alıp yansıtması bakımından önemlidir.





70. Kemal'in yazdığı, kuruluşundan Fatih devri sonuna kadar tam bir Osanlı tarihi niteliğinde olan eserin adı nedir?



Selatinname





71. Enveri tarafından kaleme alınan, Aydınoğulları tarihine dair ayrıntılı bilgiler içeren eserin adı nedir?



Düsturname





72. Türk Edebiyatında gazavatnamelere ilk olarak hangi dönemde rastlanır?



15. yüzyılda





73. Anadolu Sahasında yazılan ilk gazavatname hangisidir?



Gazavat-ı Sultan Murad





74. Firdevsi-i Rumi'nin yazdığı Kutbname neden önemlidir?



Firdevi-i Rumi'nin Kutbnamesinin, yaşanmış olaylara dayanılarak yazıldığı için Türk Mesnevi Edebiyatında özel bir yeri vardır. Eserin konusu, Venediklilerin Fransızlarla birlikte Midilli'ye saldırmaları ve buranın korunması için verilen mücadeleler oluşturmaktadır.





75. Sûzî Çelebi'nin Gazavatnamesinin konusu nedir?



Sûzî Çelebi, Gazavatnamesinde Mihaloğlu Âlî Bey'in Rumeli'deki akınlarını ve girdiği savaşları anlatır.





76. Asıl adı Gurbetname olmasına rağmen daha çok Fürkatname olarak tanınan eseri kim yazmıştır?



Diyarbakırlı Halili





77. Tâcîzade Cafer Çelebi'inin sergüzeşt türünün ilk örneği arasında yer alan eserinin adı nedir?



Hevesname





78. Şehrengiz türünün konusu nedir?



Şehrengizler bir şehrin güzellikleri anlatılıp tasvir edildiği eserlerdir.





79. 15. yüzyıl Türk Edebiyatında mizahi mesnevinin en önemli örneği hangi eserdir?



Şeyhî'nin Harnamesidir.





80. 14. yüzyıl Türk Mesnevi Edebiyatı ile 15. yüzyıl Türk Mesnevi Edebiyatı arasındaki en önemli farklar nelerdir?



15. yüzyıl Türk Mesnevi Edebiyatındadil kullanımı, üslup, ifade tarzı, veznin tatbiki, kafiyenin oluşumu, edebi sanatlar ve tasvirlerin yansıtılması önceki yüzyıldan daha başarılıdır.



81. Fatih döneminin en büyük şairi kimdir?



Ahmed Paşa





82. Türklere has olan ve diğer İslamî edebiyatların hiç birinde görülmeyen mevlid türünün en olgun örneği hangisidir?



Süleyman Çelebi'inin Vesiletü'n-Necatıdır.





83. İbrahim Tennûrî tarafından 1543'te Sultan Mehmet'e sunulan eserin adı nedir?



Gülzarı Manevi





84. 15. yüzyılda edebi özelliğe sahip mesnevilerin sayısında artış olmasının sebebi nedir?



15. yüzyılda şairlerin şiir söylemedeki becerilerini gösteren, sanatkarane kaleme alınan ve edebi özelliğe sahip mesnevilerin sayısında artış olmuştur. Bunda, muhtemelen bu asır şairlerinden bazılarının, özellikle mesneviyi diğer nazım şekillerine nazaran daha değerli sayıp bunu ifade etmeleri etkili olmuştur.





85. Türkçenin camiye girmesine vesile olan eser hangisidir?



Süleyman Çelebi'inin Vesiletü'n-Necatıdır.





86. 15. yüzyılda yazılan miraçnamelerden en hacimlisi hangisidir?



15. yüzyılda yazılan miraçnamalerden en hacimlisi Arif tarafından yazılan Miracü'n-Nebi'dir. Eser 1745 beyit olup aruzun,

fâilatün / fâilatün / fâilün

kalıbıyla yazılmıştır.





87. 1996'da Miracü'n-Nebi üzerine doktora çalışması yapan yazar kimdir?



Semra Tunç





88. Türkçedeki ilk Camasb-name tercümesi kime aittir?



Ahmed Dâ'î





89. Kemal Ümmi'nin yazdığı, 205 beyitten oluşan eserin adı nedir?



Kırk Armağan





90. Abdürrahim-i Karahisarî'nin 2001'de Ayşe Gülay Keskin tarafından doktora çalışmasına konu edilen eseri hangisidir?



Vahdetname





91. Asıl adı Divan-ı Şeyh Muhyiddin Çelebi olan eser daha çok hangi adla anılmıştır?



Asıl adı Divan-ı Şeyh Muhyiddin Çelebi olan eser mahlas beyitlerinde Hızır geçtiği için daha çok Hızırname adıyla anılmıştır.





92. Hatiboğlu'nun Bahrü'l-Hakayık'ı hangi arapça eserin Türkçe manzum tercümesidir?



Hatiboğlu'nun Bahrü'l-Hakayık'ı, Hacı Bektaş'ın Makalatının Türkçe manzum tercümesidir.





93. Aşık Ahmed'in ilk defa 1985'te Amil Çelebioğlu tarafından tanıtılan eserinin adı nedir?



Cami'u'l-Ahbar





94. Hamdullah Hamdi'nin Yusuf u Züleyhası aruzun hangi kalıbıyla yazılmıştır?



feilâtün / mefâilün / feilün





95. Şehzade Korkut şiir söylerken hangi mahlası kullanmıştır?



Harîmî





96. Türk Edebiyatının ilk müstakil gül ve bülbül hikayesi olan Bülbülname'yi kim yazmıştır?



Rıfâ'î





97. Türk Edebiyatında ilk iskendernameyi kim yazmıştır?



Aşkî





98. Anadolu'da bilinen ilk Heft Peyker mesnevisini kim yazmıştır?



Aşkî





99.  Manzum Osmanlı tarihçiliği ne zaman başlamıştır?



Manzum Osmanlı tarihçiliği 14. yüzyılda Ahmedî ile başlar.





100. Kıvamî'nin 1490'da 2. Bayezıt'a sunduğu eserin adı nedir?



Fetihname-i Sultan Mehmet